ZAYİ OLAN MALLAR VE MUHASEBE KAYITLARI

VERGİ DAİRESİNDE YAPILMASI GEREKENLER:
Mükelleflerin bağlı olduğu vergi dairesini aşağıda örneği bulunan dilekçe ile müracaat ederek takdir komisyonunundan zayi olan malların ve diğer varlıkların takdiri ve tespiti istenecek. Dilekçeye aşağıdaki belgeler de eklenecektir.

1)-Zayi olan malların (Mallar (Ticari mallar, hammadde, yardımcı madde, mamül madde Vb.), Demirbaşlar, Araçlar, Tesis ve Makinalar) listesi,
2)-İtfaiyeden, Belediye Zabıta Müdürlüğünden alınacak tespit tutanağı,
3)-Selde kaybolmuş veya bozulmuş ticari defterler ve belgeler, (Kullanılmış veya boş fatura ve benzeri vesikalar)

TİCARET MAHKEMESİNDE YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER:
Vergi mükellefleri İşyeri merkezinde yetkili olan Ticaret mahkemesine aşağıda örneği bulunan dilekçe ile dava açmak sureti ile zayi olan Ticari defter ve vesikaların zayi olduğuna ilişkin belgeninalınması gerekir. Dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenecektir.Konuya ilişkin TTK madde açıklamına göre;
Eski TTK 68.maddesinin son fıkrası gereği; tacir, ticari işletmesinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, ziyaı öğrendiği andan itibaren onbeş gün içinde bu davayı açabilir.

Aksi takdirde karşılaşabileceği mali ve hukuki sorunlarda defter ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılır. Sel felaketinin olduğu Çatalca, Silivri, İkitelli, Başakşehir ve civarı bölgeler Ticaret Mahkemesi olarak, Bakırköy Ticaret Mahkemeleri’nin yetki çevresine girmektedir.
1)-İtfaiyeden, Belediye Zabıta Müdürlüğünden alınacak tespit tutanağı,
2)-Selde kaybolmuş veya bozulmuş ticari defterler ve belgeler, (Kullanılmış veya boş fatura ve benzeri vesikalar)

SEL FELAKETİ NEDENİYLE ZAYİ OLAN MALLARIN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU:
K.D.V Kanununun 30.maddesinin c bendinde ”Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği “ hükmedilmiştir.

Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, SEL’DE ZAYİ OLAN olan mallara ait yüklenilen ve indirilen Katma Değer Vergisinin daha sonra İLAVE EDİLMESİ GEREKMEZ.
Konuya ilişkin olarak, Maliye Bakanlığının 282 sıra nolu V.U.K. Genel Tebliği’nin 7. bölümünde “Deprem ve sel felaketi sonucu zayi olduğu takdir komisyonlarınca tespit olunan mallara ilişkin olarak yüklenilip önceki dönemlerde indirim konusu yapılan katma değer vergileri ile ilgili olarak Katma Değer Vergisi Kanununun 30/c maddesine göre işlem yapılmayacak, diğer bir ifade ile bu mallarla ilgili olup önceki dönemlerde indirilen katma değer vergileri düzeltme yoluyla mükelleflerden istenilmeyecek, henüz indirilememiş olan katma değer vergileri ise takip eden dönemlerde indirilebileceği “ açıklanmıştır.

SEL FELAKETİNDE ZAYİ OLAN MALLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ :
Örnek:
Sel nedeniyle X A.Ş. nin işyerinde ve deposunda bulunan 10.000.-TL bedelli mal zayi olmuştur. Takdir komisyonu malların değerini sıfır olarak tespit etmiştir. Bu durumda yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

————————————– / —————————————
157. Diğer Stoklar 10.000.-TL

153. Ticari Mallar 10.000.-TL
————————————- / —————————————–
654. Karşılık Giderleri 10.000.-TL

158. Stok Değer Düşük. Karşılığı 10.000.-TL
———————————————– / ——————————-
690 Dönem Kar veya Zararı 10.000.-TL

654. Karşılık Giderleri 10.000.TL
———————————————– / ——————————–

Mallar sel nedeniyle değer kaybına uğradığı için, bu malın alımında yüklenilen ve indirim konusu yapılmış olan katma değer vergisi açısından düzeltme işlemleri yapılmayacaktır. (KDVK Madde 30/c)

SİGORTA ACENTESİNE BAŞVURU
Mallarını ve diğer varlıklarını sigorta ettiren vergi mükellefleri, ilgili sigortaya müracaat ederek ekpertiz aracılığı ile değer tesipiti yaptırması gerekir.Sigortadan alınacak tazminat muhasebe kayıtlarına gelir olarak intikal ettirilir.

TAKDİR KOMİSYONUNA MÜRACAAT DİLEKÇE ÖRNEĞİ

…………………VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE TARİH : …/…/……

………………

Dairenizin……………………………….sicil numarasında kayıtlı mükellefiyiz. …/…./…… tarihinde yaşanan sel felaketi nedeni ile İşyerimizde/Fabrikamızda/Depomuzda dilekçe ekinde bulunan mallar ve diğer varlıklar kullanılamaz ve satılamaz konuma gelmiştir.

213 Sayılı VUK’nun 267 ve 278. Maddeleri uyarınca malların ve diğer varlıkların bedellerinin Takdir Komisyonu marifeti ile takdir işleminin yapılmasını arz ederiz.

Saygılarımızla,
Mükellefin Adı soyadı/Unvanı

Adres:
………………….
…………………

Ekler:

1-İtfaiye /Zabıta Tutanağı
2-Zayi olan Malların Listesi
3-Zayi olan ticari defter ve belgelerin listesi

TİCARET MAHKEMESİNE MÜRACAAT DİLEKÇE ÖRNEĞİ
………. . ( ) ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
SAYIN BAŞKANLIĞI’NA

DAVACI……………..: Ad Soyad-T.C.Kimlik No
Adres:
DAVALI……………..: Hasımsız

KONU……………….: Zayi belgesi verilmesi talebinden ibarettir.

AÇIKLAMALAR :Tarafıma ait ………………………………………. adresindeki …………………………… isimli, …………………ticaret sicil nolu ticari işletmem, …/…/…. – …./…./…. tarihlerinde yaşanan sel felaketi nedeniyle oluşan su baskınları nedeniyle tamamen sular altında kalmıştır. Yüzyılın en büyük sel felaketi olarak adlandırılan bu afet nedeniyle yaşanan su baskınları yüzünden ticari işletmem büyük bir zarar görmüş bulunmaktadır.

Ticari işletmem de bulunan tüm ticari defterlerim, faturalarım, vergiye esas belgelerim ve sair her türlü belge ve evraklarım, sel ve su baskını nedeniyle zayi olduğundan, Eski TKK madde 68 fıkra son uyarınca Sayın Mahkemenizden, ……… yılı ve geçmiş yıllara ait tüm defter, fatura ve sair belgelerimin zayi olduğuna dair tarafıma zayi belgesi verilmesini talep etme zarureti hasıl olmuştur.

HUKUKİ SEBEPLER : Eski TTK.md.68 ve sair mevzuat hükümleri.

HUKUKİ DELİLLER : Kanuni ve takdiri her türlü delail.

SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda arz ve izah olunan sebeplerden ötürü; ……. yılı ve geçmiş yıllara ait tüm defter, fatura ve sair belgelerimin zayi olduğuna dair tarafıma zayi belgesi verilmesi ile gereğini saygılarımla arz ve talep ederim.

Tarih :

Davacı Ad-Soyad :

İmza

—————————————————————————

Mehmet MOLLAİSMAİLOĞLU
Mali Müşavir

NOT:Bu makale kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Yayınlayanlar hakkında hukuki işlem başlatılır.